2016 Naji Naaman Uluslararası Edebiyat Ödülü Özkan Mert'e Verildi

Özkan Mert geçtiğimiz yıllarda da,Cumhuriyet Yunus Nadi, Salihli Şiir İkindileri Dianysos ve Cemal Süreya Ödülü gibi pek çok ulusal ve uluslararası ödülün sahibiydi.Naji Naaman Ödülü gibi dünyanın en önemli ödüllerinden birinin ilk kez bir Türk Şairine verilmesi Türkiye’de ve diğer ülkelerde sevinç ve coşkuyla karşılandı.

Özkan Mert,Ant dergisinin 1969 yılı kasım sayısında, üç şair arkadaşı, Ataol Behramoğlu, İsmet Özel ve Süreya Berfe ile 2.Yeni Şiiri’ne karşı ‘’Devrimci Şairler Savaş Açıyor’’ başlığıyla,’’Büyülü Toplumcu Gerçekçilik’’ hareketinin liderlerinden olmuş ve bu hareketin manifestosuna imzasını atmıştı.

Bu dört şairin açıkladığı 69 manifestosunun hemen arkasından yayınlanan şiir kitapları da, dünya görüşlerini açıklar : Evet isyan, Bir gün Mutlaka, Kuracağız Her şeyi Yeniden, Gün Ola.Yayınlanan bu dört şiir kitabından Özkan Mert’in ‘’Kuracağız Her şeyi Yeniden’’ adlı şiir kitabı büyük yankı uyandırır ve devrimci gençleri, demokratları ve şiir severlerin elinden düşmez ve derhal toplatılır,yasaklanır ve 71 Askeri Faşist Cuntasının Sıkı Yönetim Mahkemeleri’nde toplam 8 yıla hüküm giyer.Ama şair Özkan Mert karardan önce Türkiye’yi terk eder.1972 yılında yazar olarak, İsveç’ten politik iltica hakkı alır.Böylece 40 yıllık bir sürgünlük ve şairlik yaşamı başlar.

İlk yıllar İsveç’te çilek toplayıcılığı, hastabakıcılık, liman işçiliği, geyik bakıcısı öğretmenlik gibi pek çok işte çalıştıktan sonra İsveç Devlet Radyosu’nda 23 yıl program yapımcısı ve spiker,İsveç Ulusal Tiyatrosu’nda da Uluslararası Kültür ve Tiyatro Projeleri Yönetmeni olarak çalışır.İsveç Yazarlar Sendikası,İsveç Pen Merkezi ve İsveç Gazeteciler Sendikası’nda aktif olarak çalışan şair hakkında Türkiye, İsveç ve diğer ülkelerde belgesel filmler yapılmış ve üzerine kitaplar yazılmıştır.Başta Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi Karşılaştırmalı Edebiyat Bölüm Başkanı Prof.Dr. Medine Sivri olmak üzere 15 yazarın Özkan Mert şiiri üzerine yazdıkları araştırmalar ‘’Kıtalar ve Kültürlerarası Bir Dünya Şairi Özkan Mert’’ adıyla Dafne yayınlarından çıkıyor.Şairin Naji Naaman Uluslararası Edebiyat Ödülü’nü alan şiirleri, İngilizce olarak Hindistan’da yayınlanacak ‘’I am Duelling with River.’’

Dünya şiirinden Türkçeye yaptığı çevirileri 4 antoloji olarak yayınlanan şairin yeni şiirleri önümüzdeki günlerde EVRENİ ISLIĞI adıyla Dafne yayınlarından çıkıyor.Çalışmalarını soruyorum: -Çok sıkı ve doyurucu bir kış geçirdim. Sobanın başında harika kitaplar çevirdim Türkçeye: Sinek Kapanı / Fredrik Söberg, Diktatör / Ulf Stark, Anna Politkovskaja’nın Anıları / Lars Noren…
Özkan Mert her yerde çalışan bir şair.Son şiirlerini Turgutreis Amiral Kahve’de ve Gümüşlük Belediye Kahvesi’nde bir köşeye çekilip yazmıştır.Balıkçılarla geceleri sefere katılır, dağlara gezintiye çıkar.Köylülerle, balıkçılarla, çiçekçilerle vb. iç içedir.Onları yazar.Ama onlar dünyaca ünlü bir şairle konuştuklarını bilmezler.Dışarıdan gelen yerli, yabancı turistler Gümüşlük Lokmacısı Fazıl ustaya gelip sürekli şu soruyu sorarlar: -Özkan Mert burada mı yaşıyor? Bu kahveye geliyor mu? Kendisine yüzlerce kez sorulan bu sorulardan sıkılan Fazıl usta, o sırada yakınından geçen birini gösterip: AAA! Bak,işte! Özkan Mert geçiyor, diyerek işin içinden çıkar.O sırada Özkan Mert biraz ilerideki masada oturmaktadır.

Özkan Mert’in Gümüşlükte altıncı yılı bu yıl.Bu süre içinde, 2012 yılında Muğla Belediye Başkanı Osman Gürün ile Muğla’da ilk kez ‘Dünya Şiir Günü’ düzenlemiş ve tüm dünyadan ünlü şai leri davet etmiştir.Geçen yıl ‘Bodrum Görsel Sanatlar ve Şiir Bienali’nin Şiir Etkinliğini düzenledi.’2012Turgutreis Özkan Mert Şiir,Tiyatro.Müzik ve Mizah Festivali’ de bunlardan biri.2013 Yılı Datça Can Yücel Etkinliği Onur konuğu.

-Sevgili hocam diyorum.Yeni projeniz ne? –Yeni projem mi? Aslında 30 yıllık gerçekleşmeyen bir projem var. İsveç’te ya da Türkiye’de ne zaman bir etkinliğe katılsam, beni dinleyenlerin ,yanıma gelip ilk sordukları soru, şu oluyor: Hocam ,neden bunları yazmıyorsunuz? Bir romanda söz ediyorum. Yıllardır yazmayı düşündüğüm bir roman, yaşamımı anlatan bir roman. Kemdimle ve dünyayla bir hesaplaşma.Sevgili Erdal Öz de bir gün bana: Bak Özkan! Biliyorum bir gün roman yazacaksın, çünkü senin anlatacağın çok şey var.O romanı hiçbir yayınevine söz verme.Çünkü ben basacağım.Söz mü? Söz verdim.Ama Erdal yok artık.Işıklar içinde yatsın.Çok güzel şeyler yaptı. Güz döneminde tüm işleri bırakıp romana başlamayı düşünüyorum
Önceleri gönülsüz sonralar gönüllü 40 yıllık sürgünlük yaşamından sonra, 2010 yılında ülkesine dönen Özkan Mert, hayalini gerçekleştirdi: Bahçesinde yüzlerce mandalina ağacı olan taş bir köy evinde yaşıyor.Peki neden Bodrum ve Gümüşlük?

-Çünkü, diyor… Çünkü Güneş,Deniz ve Tarih.Evimin altında batık bir kent var.Her gün Lelegler ile konuşuyorum.
-Şiirlerinizde ‘’Ben bir Yeryüzü Mültecisiyim’’ diyorsunuz. Hep Gümüşlükte mi yaşayacaksınız?
-Yarın her şey değişebilir. Yarın İsveç’te, Afrika’da ya da Uzak Doğu’da bir sahil köyünde yaşamaya başlayabilirim.
Evet! Bu gün Lelegler yarın Aztekler…Umarım Özkan Mert Lelegleri tercih eder.Ve Gümüşlük’te kalır.